Demonstratie tegen gebruik biometrie voor paspoorten en ID-kaarten

Een aantal leden van Burgerrechtenvereniging Vrijbit, die weigeren om hun biometrische gegevens af te staan voor het verkrijgen van een paspoort of  ID-kaart, demonstreerden op 18 september voor het gebouw van de Tweede Kamer. De dag dat het debat over de Paspoortwetswijziging plaatsvond.
Daarbij vroegen zij aandacht voor de nog steeds niet ingeloste belofte van de minister, daterend van april 2011, dat er zo snel mogelijk een vingerafdrukvrije-ID kaart in omloop zou worden gebracht. Ook gaven ze met het uitdelen van pamfletten bekendheid aan welke verstrekkende gevolgen dit heeft voor de ‘weigeraars’.

Daarnaast stelden ze aan de orde dat het gebruik van biometrie in de Paspoortwet niet alleen over vingerafdrukken gaat, maar ook over automatische gezichtsherkenning van de digitale gezichtsopnames in de databases van de overheid en in de op afstand uitleesbare RF-IDchip in de documenten. ( lees flyer met opsomming ‘Geen ID-bewijs Geen…’)

Om 15:30 uur werden de wetwijzigingsvoorstellen voor de Paspoortwet plenair besproken in de Tweede Kamer. Vrijbit volgde deze voorstelling vanaf de perstribune, en kan niet anders dan concluderen dan dat er, net als in 2008, opnieuw een  beschamend  ondermaats ‘debat’ plaatsvond betreffende het gebruik van biometrie voor paspoorten en ID-kaarten.

Kamer beloofde in april 2011 beterschap qua besluitvorming

Nooit zouden de parlementsleden zich bij beslissingen over het gebruik van biometrie door de overheid meer puur fabrikantafhankelijk laten informeren. Ook zouden ze er voor waken zich nogmaals te verlaten op onjuiste en gemanipuleerde  informatieverstrekking vanuit het agentschap BPR van het ministerie. Tijdens de expertmeeting  die de Tweede Kamerfracties op 20-4- 2011 organiseerden maakten alle deskundigen op rij duidelijk welke nadelen en gevaren er kleven aan het gebruik van biometrie voor paspoort en ID-kaartdocumenten, en opslag ervan in digitale overheidsdatabanken. Toen gaven alle fracties aan zich schuldig te voelen over het feit dat ze zich niet voldoende hadden geïnformeerd voordat ze instemden met de huidige Paspoortwetgeving.  

Woensdag 18 september j.l. , 2 ½ jaar later, deed de gelegenheid zich voor om in de Tweede Kamer zowel de principiële aspecten als de veiligheidsrisico’s van het gebruik van biometrie aan de orde te stellen. Maar van de slechts 5 Kamerleden, die de moeite hadden genomen om het debat bij te wonen, was er niet een die fundamentele zaken aan de orde stelde.

Voortgang opslag biometrische gegevens met 25% foutmarge

Het feit dat al jaren bekend is dat er bij 1 op 1 verificatie van de vingerafdrukregistratie een foutmarge van 25% voorkomt, leidde niet tot enige discussie of daarmee de plicht tot opname op grond van de EU Verordening wel staande kan blijven als adagio ‘het moet van Europa dus valt daar niet aan te tornen’.

De Kamerleden vonden het allemaal allang prachtig dat bij invoeren van de Paspoortwetswijziging er voor paspoorten nog maar 2 in plaats van 4 vingerafdrukken zullen worden geregistreerd en de afgifte van vingerafdrukken in de toekomst niet langer verplicht zal worden gesteld voor het verkrijgen van een nationale ID-kaart.

Dat de huidige minister meermalen verkondigde dat men inderdaad ‘niet veel aan de vingerafdrukken had’ bracht niemand op het idee om opheldering te vragen over dit verschil in typering met de uitlatingen van de toenmalige minister in 2011 dat deze vingerafdruktechnologie als totaal onbruikbaar moest worden beschouwd voor enig verificatie- of identificatiedoeleinde.

Ook de opmerking van de minister dat de burger geen last ondervindt van foutieve vingerafdrukregistratie omdat de gegevens in de praktijk toch niet gebruikt worden, werd voor zoete koek geslikt. Dat de overheid burgers in de gelegenheid stelt zelf te gaan controleren op Burgerzaken of via opvraag van hun gegevens of deze gegevens wel overeenkomen met die van henzelf, vond men een afdoende oplossing voor de miljoenen fout geregistreerde vingerafdrukken. Dat de verantwoordelijkheid van foute registratie niet bij de overheid of de verantwoordelijke van de opnamen en verwerking van de persoonsgegevens wordt gelegd maar wordt doorgeschoven naar de burger bleek het parlement geen bezwaar tegen te hebben.  Dat van burgers die actief zelf werk maken van de controle het paspoort of de ID-kaart in beslag wordt genomen indien fouten aan het licht komen, werd niet vermeld.

Centrale databank en justitieel gebruik reisdocumenten-administatie-gegevens

Geen enkel vraagteken werd gezet over waarom de wetswijziging geen rekening hield met de door de Kamer unaniem geuite wens om af te zien van de inrichting van een centrale on-line 7dgs/24uurs paspoort/ID-kaart-databank voor justitieel gebruik . En aangezien de Kamer zelf niet het initiatief toonde om op het schrappen van deze clausule aan te dringen, wordt de Paspoortwet op dit punt niet gewijzigd.

Opnieuw namen het CDA,D66,PvdA,SP en VVD genoegen met de uitleg van de minister dat op dit moment de gegevens niet gebruikt zouden kunnen worden door justitie en inlichtingen-en veiligheidsdiensten ‘omdat hen op grond van de Paspoortwet deze bevoegdheid niet toekomt’. Terwijl de burger van parlementsleden toch mag verwachten dat men zo’n redenering onmiddellijk als valse voorstelling van zaken zou doorprikken, omdat de AIVD/MIVD -en daarmee internationale intelligencediensten-  op grond van de wet op de veiligheids- en inlichtingendiensten integraal toegang tot de gegevens toekomt. En justitie,  ook op grond van de deze instantie betreffende wetgeving,  via bevraging wel degelijk gebruik van de gegevens kan maken.

Geen erkenning  ‘weigeraars’ biometrische gegevens

Zowel de regering als het parlement doen ten onrechte nog steeds net alsof de principiële bezwaren tegen het gebruik van biometrie zich beperken tot het gebruik van vingerafdrukregistraties.

Enig besef van waar de opslag van biometrische gegevens werkelijk toe leidt blijkt in het parlement nog steeds afwezig. Wat zelfs leidde tot de beschamende vertoning van de SP woordvoerder die voorstelde om de vingerafdrukken af te schaffen  ‘omdat dat ouderwets’ is en het gebruik van de irisscan promootte ‘omdat dat modern’ is  ‘en D66 daar dus ook wel voor te porren zou zijn’.

Ook de bezwaren tegen de onveiligheid van opslag van de gegevens wordt niet serieus genomen, maar eenvoudig afgedaan met de ( sic. onjuiste) mededeling dat de RFID-chip van de documenten tot nu toe niet gekraakt kon worden en versleuteling van de data voldoende beveiliging zou bieden tegen onrechtmatig gebruik.

Het voorstel om de geldigheidstermijn van de documenten te gaan verlengen van 5 naar 10 jaar werd in dit kader ook duidelijk van gemeld dat het gemak voor de burger en kostenaspect de doorslag hadden gegeven tegenover de mogelijke extra veiligheidsrisico’s( dat de documenten of de daaraan ten grondslag liggende databanken tussentijds gekraakt zouden worden door kwaadwillenden).

Geen tijdelijke voorziening

Het treffen van een tijdelijke voorziening, voor burgers die hun biometrische gegevens niet wensen af te staan aan de Staat voor het verkrijgen van een paspoort of ID-kaart, weigerde de minister categorisch. Voor paspoorten achtte hij dat helemaal onbespreekbaar en degenen die dringend een identificatiebewijs nodig hebben voor essentiële zaken als gezondheidszorg, het doen van bankzaken e.d.  moeten daar gewoon nog maar een paar maanden wachten. De enige toezegging die hij deed was dat hij erop zou aandringen bij de Eerste Kamer om zo snel mogelijk akkoord te gaan met de wetswijziging. Wat door de woordvoerster van de PvdA letterlijk werd uitgelegd als hard bewijs van de minister dat de wet binnen 3 maanden in werking zou treden, kortom als verzekering van de minister dat de Eerste Kamer vóór 1 januari 2014 met de voorliggende Paspoortwetswijziging akkoord zou gaan. Waarmee gelijk ook duidelijk werd dat het in de Tweede Kamer niet alleen schort aan verstand van zaken betreffende het gebruik van biometrie maar ook over de elementaire staatsrechterlijke  afspraken inzake politieke besluitvorming.

Voor overig commentaar op het debat  verwijzen we naar het verslag op de website van de Privacybarometer.Lees…

Wie het debat niet heeft gevolgd en zich alsnog zelf een oordeel wil vormen, raden we aan aan dit artikel toegevoegde de audio opname terug te luisteren.

Vervolg

Stemming over de Paspoort-wetswijzigingsvoorstellen is voorzien voor de week na het debat( week 39) tenzij dit wordt uitgesteld in verband met de omstreden voorstellen inzake de bijschrijving van de naam van beide ouders op de kinderpaspoorten) .