vrijdag, 18 september 2009 17:50

Inwerkingtreding bewaarplicht

Op 7 juli 2009 nam de Eerste Kamer (EK) de wet bewaarplicht telecommunicatiegegevens aan, waarbij telecommunicatiebedrijven verplicht worden om datagegevens van iedere gebruiker volgens een in de wet genoemde termijn te bewaren. In de berichtgeving hierover wordt kortweg vermeld dat de bewaartermijn voor internetbedrijven 6 maanden is. Dat is echter wat voorbarig. De Eerste Kamer nam het wetsvoorstel aan nadat de minister van Justitie, Hirsch Ballin, de toezegging had gedaan om een "reparatiewet" met spoed naar de Tweede Kamer te sturen.



In de nu aangenomen wet bewaarplicht wordt voorlopig nog een bewaartermijn van 12 maanden voorgeschreven voor (Nederlandse) internetbedrijven en telecommunicatiediensten. Gezien de grote weerstand in de EK tegen deze wet bij alle fracties - ook zelfs bij de voorstemmers - beloofde Hirsch Ballin om een reparatiewet naar de Tweede Kamer te sturen, waarin die bewaarplicht voor internetbedrijven wordt teruggebracht naar 6 maanden. Voor telecommunicatiediensten - dus telefonie, e.d. - blijft de termijn 12 maanden. Pas als de TK die reparatiewet aanneemt en de EK dit dus ook goedkeurt, geldt de termijn van 6 maanden voor de internetbedrijven.

Maar is het vanzelfsprekend dat de TK die reparatiewet zal aannemen? Tijdens de behandeling van dit wetsvoorstel in de TK was niet alleen de meerderheid voor een bewaartermijn van 12 maanden, maar het CDA - de grootste fractie - had zelfs liever een veel langere bewaartermijn willen hebben. Eventueel zelfs 24 maanden, nog langer dan het kabinet voorstelde! Vandaar dat de CDA-woordvoerder in de EK, Franken, zijn kritiek specifiek richtte op de EU-richtlijn en niet op de termijn van de bewaarplicht. Zijn kritiek op het wetsvoorstel had dus niet betrekking op de bewaartermijn, maar op de EU-Richtlijn die de bewaarplicht voorschrijft. In een motie droeg Franken minister Hirsch Ballin op om de bezwaren tegen de bewaarplicht kenbaar te maken aan de Europese Commissie en bij de evaluatie van de Richtlijn in 2010 moet uitgebreid aandacht worden gegeven aan de effectiviteit van de opslag van internetgegevens. Zo doende kon Franken voor het wetsvoorstel stemmen, zonder zijn partijgenoten in de TK en de CDA- minister te bruuskeren. Hij erkende ook openlijk dat hij politieke opportuniteit zwaarder liet wegen dan rationele overwegingen, zoals door de ICT-experts was aangegeven.
Daarbij speelt nog een ander staatkundig aspect een rol.

Verschillende Tweede Kamerleden vinden de EK eigenlijk overbodig en zij zouden het liefst de EK willen opheffen. Maar aangezien dan de Grondwet moet worden gewijzigd en die EK daar nooit voor zal stemmen, blijft dat een onvervulbare wens. Andere Tweede Kamerleden stellen dat de EK zich bij het bespreken van wetsvoorstellen moet beperken tot een technisch-juridische beoordeling van het wetsvoorstel: staan er juridische fouten in of zijn er lacunes in de wetgeving. Maar de EK moet zich verre houden van politiek inhoudelijke aspecten van de wet. Dat is het specifieke terrein van de Tweede Kamer. Deze is rechtstreeks gekozen door de kiezers en niet de EK. En de keuze tussen een bewaarplicht van 6 of 12 maanden is een politieke keuze!

Deze factoren overwegende, is het nog niet een vanzelfsprekendheid dat de TK straks de reparatiewet zal goedkeuren. Niet voor niets merkte de woordvoerder van SP op dat de EK "het initiatief uit handen geeft". Ook andere woordvoerders wezen op de mogelijkheid dat de TK de reparatiewet zal tegenhouden.
Het is dus uiterst belangrijk om niet passief te wachten wat de TK doet met de reparatiewet. Wanneer die in de TK wordt behandeld, zullen alle tegenstanders van een bewaarplicht (van 12 maanden) de Kamer moeten duidelijk maken dat een termijn van 6 maanden het maximum is. En niet een minimum zoals de EU-Richtlijn aangeeft.
Op de website van Vrijbit zal aangegeven worden wanneer de reparatiewet behandeld wordt in de TK.

Douwe Jansz